اشکالات، خشونت در قران(3)

مجید نواندیش : پس از این به بررسی برگزیده آیات مورد اشکال بصورت واحد می پردازیم.

آیه توبه 123

ترجمه فولادوند:

يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا قاتِلُوا الَّذينَ يَلُونَکُمْ مِنَ الْکُفَّارِ وَ لْيَجِدُوا فيکُمْ غِلْظَةً وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقينَ

ای کسانی که ایمان آورده اید ، با کافرانی که مجاور شما هستند کارزار کنید ، و آنان باید در شما خشونت بیابند ، و بدانید که خدا با تقواپیشگان است.

فولادوند، غلظه را به معنای خشونت ترجمه کرده است. ملائکه با این معنا موافق نیستند. مترجمان معانی متفاوتی کرده اند. الهی قمشه ای، درشتی، قوت و پایداری ترجمه کرده است. صفوی بر اساس تفسیر المیزان صلابت و سرسختی ترجمه کرده است. ملائکه با ترجمه صفوی موافق تر هستند.

تفسیر المیزان می گوید معناى (غلظة) در جمله (و لیجدوا فیکم غلظة ) شدت و سرسختى نشان دادن بخاطر خداست، و معنایش این نیست که با کفار خشونت و سنگدلى و بد اخلاقى و قساوت قلب و جفا و بى مهرى نشان دهید، زیرا این معنا با هیچ یک از اصول دین اسلام سازگار نیست ، و معارف اسلامى همه آن را مذمت و تقبیح کرده اند، و آیات مربوط به جهاد هم از هر تعدى و ظلم و جفائى نهى کرده ، که شرحش در سوره بقره گذشت .[1]

مخالفان اسلام اینگونه ترجمه کرده اند:

ای کسانیکه ایمان آورده‌اید، کافرانی که نزد شمایند را بکشید. تا در شما درشتی و شدت را بیابند؛ و بدانید که خداوند با پرهیزکاران است

کلمه قاتلوا را کشتن ترجمه کرده اند که قبلا اشاره شد این ترجمه اشتباه می باشد. اشاره شد که منظور از الکفار در قران، منظور همه کافران نمی باشد. الف لام آن از نوع ال جنس نیست.

در تفسیر المیزان آمده است، در این آیه شریفه دستور جهاد عمومى داده شده تا از هر طرف در دنیا، اسلام گسترش یابد، چون وقتى مى فرماید: هر طائفه از مؤ منین باید با کفار هم جوار خود کارزار کنند معنایش همان گسترش دادن اسلام و برقرار کردن سلطنت اسلام است بر دنیا، و بر تمامى ساکنین ربع مسکون[2].  این تفسیر از نظر من قابل قبول نیست.

بنظر خودم این آیات آموزش شیوه کارکرد است نه امری. در آیه 122 سوره توبه، آیه قبل، آمده است:

و شایسته نیست مؤمنان همگی [ برای جهاد ] کوچ کنند. پس چرا از هر فرقه ای از آنان ، دسته ای کوچ نمی کنند تا [ دسته ای بمانند و ] در دین آگاهی پیدا کنند و قوم خود را- وقتی به سوی آنان بازگشتند بیم دهند- باشد که آنان [ از کیفر الهی ] بترسند؟ 

در این آیه می گوید هنگام جهاد همگی مومنان کوچ نکنند. آیه بعد بنظرم اصل مطلب توصیه به این است که کافران نزدیکتر برای پیکار با کافران دورتر در اولویت هستند. الهی قمشه ای اینطور ترجمه کرده است:

ای اهل ایمان ، با کافران از آنان که با شما نزدیکترند شروع به جهاد کنید و باید کفار در شما درشتی و نیرومندی و قوت و پایداری حس کنند ، و بدانید که خدا همیشه با پرهیزکاران است.

ایشان امری به شروع جهاد ترجمه کرده است و تصور می کنم این ترجمه ازین نظر غلط باشد. 

گفته شد که شان نزول سوره توبه مربوط به غزوه تبوک هم می باشد. غزوه تبوک آخرین غزوه پیامبر اکرم در سال نهم هجری بود که پیامبر به قصد نبرد با رومیان به منطقه تبوک رهسپار شد. ولی برخی از اصحاب و به ویژه منافقان مدینه از حضور در سپاه سرباز زدند یا کوشیدند در دل مسلمانان هراس بیفکنند[3]. پیامبر (ص) پیش از آغاز سفر، علی (ع) را به جانشینی خود در مدینه گمارد. سپاه اسلام پس از اقامت چند روزه در تبوک و بدون درگیری با رومیان به مدینه بازگشت. آیاتی درباره غزوه تبوک نازل شد و منافقان را رسوا و اهداف و نقشه های بعدی آنان را برملا ساخت. موید این مطلب می تواند آیات بعدی، آیات 124 – 127 در مذمت منافقان و ذکر صفات منافقان است.  

همچنین در تاریخ گفته اند زمانی که پیامبر مدینه را ترک کرد، منافقان قصد آشوب داشتند ولی وجود امیرالمومنین را مانع اجرای نقشه های خود می دیدند و به همین دلیل شروع به جوسازی علیه ایشان کردند و شایع کردند که پیامبر از وجود علی در بین مجاهدان ناخشنود بوده و به همین دلیل او را با او خود همراه نبرده است[3]. اگر در مفهوم دو آیه 123 و 124 ، نگریسته شود، ارتباط این دو آیه و دلایل توصیه های پروردگار به عدم خالی گذاشتن مدینه هنگام پیکار رفتن و همچنین اولویت پیکار با نزدیکترها مشخص می شود.

پروردگار سخن می گویند:

احسنت! فتبارک الله احسن الخالقین. تفسیر درست و دقیق مطابق با معنا و مفهوم واقعی آیه بیان گردید. تمام. والسلام.

آیه توبه 29

قاتِلُوا الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ لا يُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ لا يَدينُونَ دينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذينَ أُوتُوا الْکِتابَ حَتَّي يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَ هُمْ صاغِرُونَ

با کسانی از اهل کتاب که به خدا و روز بازپسین ایمان نمی آورند ، و آنچه را خدا و فرستاده اش حرام گردانیده اند حرام نمی دارند و متدیّن به دین حق نمی گردند ، کارزار کنید ، تا با [ کمالِ ] خواری به دست خود جزیه دهند.

متاسفانه مخالفان اسلام با سوء نیت به اشتباه ترجمه کرده اند:

کسانی را از اهل کتاب که به خدا و روز قیامت ایمان نمی‌آورند و چیزهایی را که خدا و پیامبرش حرام کرده‌است بر خود حرام نمی‌کنند و دین حق را نمی‌پذیرند بکشید، تا آنگاه که به دست خود در عین مذلت جزیه بدهند

خطاب آیه عمومی بنظر می آید. مجاهد گفته است این آیه براى عموم غزوات مى باشد. اما در مجمع البیان درباره شان نزول آمده این آیه در موقعى که رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم دستور جنگ با دولت روم را صادر فرمود، نازل گردید و بعد از نزول این آیه غزوه تبوک شروع شد[4].

درباره غزوه تبوک گفته اند روم شرقی در آن هنگام هم‌مرز با حجاز بود و پیشرفت سریع اسلام را خطرناک می‌دید و سپاه قدرتمندی نزدیک به ۴۰٬۰۰۰ نفر در مرز «حجاز» آماده کرد. محمد(ص) از این رویداد باخبر شد و بی‌درنگ فرمان آماده‌باش داد. ۳۰٬۰۰۰ نفر شامل ۱۰٬۰۰۰ سواره و ۲۰٬۰۰۰ پیاده آماده شدند.[5] البته درباره علت وقوع جنگ تبوک اختلاف هست. اما قول مشهور این است که به پیامبر خبر رسید رومیان در صدد تهیه سپاه برای حمله به حدود مرزی عربستان و شمال کشور اسلام هستند.

بعد از لشکرکشی اسلام، آشکار شد که خبر لشکرکشی رومیان درست نبوده است. همچنین گفته اند در همین فرصت پیامبر با حاکم دومه الجندل و نیز با اهل اذرح و جربا و آیله به شرط پرداخت جزیه صلح کرد. در نتیجه بدون وقوع جنگ پیامبر به مدینه بازگشت[6].

مرجع

[1] http://tadabbor.org/?page=tadabbor&SOID=9&AYID=123

[2] http://tadabbor.org/?page=tadabbor&SOID=9&AYID=123&TPIV=T2

[3] http://fa.wikishia.net/view/%D8%BA%D8%B2%D9%88%D9%87_%D8%AA%D8%A8%D9%88%DA%A9

[4] http://wiki.ahlolbait.com/%D8%A2%DB%8C%D9%87_29_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D9%88%D8%A8%D9%87#%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1%20%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1

[5] https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%B2%D9%88%D9%87_%D8%AA%D8%A8%D9%88%DA%A9

[6] http://fa.wikishia.net/view/%D8%BA%D8%B2%D9%88%D9%87_%D8%AA%D8%A8%D9%88%DA%A9